Το Θρονί της Παναγίας του Κύκκου

Βορειοδυτικά της μονής της Παναγίας του Κύκκου (επαρχία Λευκωσίας) βρίσκεται δύσβατη βουνοκορφή με την επωνυμία Θρονί. Αυτή έχει υψόμετρο γύρω στα 1450 μ. και είναι άμεσα συνδεδεμένη με το παρακείμενο μοναστήρι. Σε περιόδους ανομβρίας οι πατέρες της μονής Κύκκου συνήθιζαν να λιτανεύουν την αγία εικόνα της Παναγίας του Κύκκου, η οποία στα χρόνια της Βενετοκρατίας (1489-1571) ήταν γνωστή και ως Παναγία της Βροχής, και με πομπή μέσω μονοπατιού την ανέβαζαν στην κορυφή του βουνού, όπου την τοποθετούσαν σε ξύλινο θρόνο και τελούσαν παράκληση για τερματισμό της ανομβρίας. Οι πιστοί ακόμη και στις μέρες μας συνηθίζουν να επισκέπτονται το Θρονί και να δένουν στους παρακείμενους θάμνους μαντήλια ή άλλα υφάσματα ως αφιερώματα. Στα 1935 ο ξύλινος θρόνος της Παναγίας αντικαταστάθηκε από οικοδόμημα, έργο του αυτοδίδακτου αρχιτέκτονα Φίλιππου Λοΐζου. Πρόκειται για κουβούκλιο, στηριζόμενο σε τέσσερις πεσσούς. Για ευκολότερη πρόσβαση στον χώρο στα 1959 διανοίχθηκε δρόμος μήκους περίπου 2 χμ.

Τον χώρο επέλεξε και ο πρώτος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ’ (1950-1977), για να κατασκευασθεί ο τάφος του. Πρόκειται για ημιυπόγειο θολωτό οικοδόμημα έργο του αρχιτέκτονα Ανδρέα Φιλίππου (1977), ο οποίος βρίσκεται λίγα μέτρα χαμηλότερα στα βόρεια του Θρονιού. Την ίδια χρονιά (1977) έγινε ανάπλαση στο Θρονί της Παναγίας.

Η παλαιότερη οικοδομή γκρεμίστηκε και στη θέση της κατασκευάστηκε νέο ναόσχημο κτήριο από σκυρόδεμα, συνδυάζοντας στοιχεία της βυζαντινής και μοντέρνας αρχιτεκτονικής, έργο του αρχιτέκτονα Ανδρέα Φιλίππου. Χαμηλότερα, στα βόρεια σε ειδικά διαμορφωμένη πλατεία τοποθετήθηκε στο 2008 το άγαλμα του αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’, έργο του γλύπτη Νίκου Κοτζιαμάνη, μετά την απομάκρυνσή του από τον περίβολο της Αρχιεπισκοπής, όπου είχε αρχικώς τοποθετηθεί.

Με απόφαση του Μητροπολίτη Κύκκου και Τηλλυρίας Νικηφόρου οι χώροι του Θρονιού της Παναγίας, του τάφου και του αγάλματος του Μακαρίου διαμορφώθηκαν και ενοποιήθηκαν με πεζόδρομους, ενώ σημαντικός αριθμός ψηφιδωτών συνθέσεων τοποθετήθηκαν κατά μήκος τους.

Επίσης πρόσφατα (2011) οικοδομείται στην κορυφή του βουνού νέος ναός σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ιωάννη Κοψαχείλη, ο οποίος θα αντικαταστήσει τον παλαιότερο, που κατεδαφίστηκε. Πρόκειται για ναό περίκεντρο οκταγωνικό, εγγεγραμμένο σε τετράγωνο, με προσθήκη γωνιακών κογχών. Το οικοδόμημα αναπτύσσεται στον κατακόρυφο άξονα με σύστημα επάλληλων κιόνων, που τονίζει και την οκταγωνική διάρθωση, ιδιαίτερα στο εσωτερικό. Εξωτερικά στην περίμετρο της οροφής θα φέρει ολόγλυφα χάλκινα αγάλματα του Χριστού, της Θεοτόκου, αποστόλων και προφητών.